مانگی ڕەمەزان سەروەری زۆری لە خۆیە وە گرتووە، پڕە لە گەنجینە وخێر وبەرەکەتی زۆر گەورە کەوا پێویست ئەکات تاکی مرۆڤی ئیماندارهەوڵی بۆ بدات ولەدەستی خۆی نەدات مانگی ڕەمەزان سەروەری هەموو مانگەکانی ترە.
١ـ ڕەمەزان ئەو مانگە پیرۆزەیە کە خوای تعالی قورئانەی تێدا ناردەخوارەوە: خوای گەورە ئەفەرموێ: (شهر رمضان الذي أنزل فيه القرآن هدى للناس وبينات من الهدى والفرقان…)البقرة/١٨٥
واته: مانگی ڕەمەزان ئەو مانگەیە كە خوای گەورە قورئانی پیرۆزی تیادا ناردە خوارەوە ئەم قورئانە هیدایەتە بۆ هەموو خەڵكی وە ڕوونكەرەوەی ئەو هیدایەتەیە وە فورقانیش ئەوەی كە جیاكاری ئەكاتە نێوان حەق و باتڵ هەمووی روونكراوەتەوەو درێژ كراوەتەوە .
٢_ ڕەمەزان مانگی بەرەکەتە(عن أبي هريرة ، قال : قال رسول اللهﷺيبشر أصحابه : قد جاءكم رمضان، شهر مبارك..) رواه ٲحمد وقال الٲرنؤوط حديث صحيح، وهذا سند رجاله ثقات، ورواه النسائي.
پێغەمبەری ئازیز ﷺ موژدەی ئەدا بە یارانی ئەی فەرموو وا رەمەزان هاتەوە سەرتان بوو بەمیوانتان، رەمەزان مانگێکی پیرۆزو بەبەرەکەتە.
هەموومان هەست بەبەرەکەتی ڕەمەزان ئەکەین، پارشێوی بەرەکەت،بەرەکەتی سەر سفرەکانمان، بەرەکەت ئەکەێتە ڕزق ڕۆزیمانەوە، بازاڕ وکەسابەت ئەجوڵێ وبەرهەمیان زیاد ئەکات، هەموو کەس هەست بەبەرەکەت ئەکات مەگەر کەسێک خۆی بەرەکەتی نەوێ.
٣ــ مانگی لێخۆشبوون بۆ کەسانی ڕۆژووەوان:(عن أبي هريرة قال : قال رسول اللهﷺ:من صام رمضان إيمانا واحتسابا غفر له ما تقدم من ذنبه.)متفق عليه.
واتە : هەر کەسێک مانگی ڕەمەزان بەڕۆژوو بێت و باوەڕی بەوە هەبێت خودا واجبی کردە لەسەرى و چاوەڕوانی پاداشت وەرگرتنەوە بێت ئەوا خودا لە تاوانی پێشووی خۆش دەبێت .
جا ماناى (إيمانا ) واتە : باوەڕی بەوە هەبێت خودا واجبی کردە لەسەرى.
وە ماناى (واحتسابا ) واتە : چاوەڕوانی پاداشت وەرگرتنەوە ببێت
عن أبي هريرة، أن رسول الله صلى الله عليه وسلم كان يقول ((الصلوات الخمس، والجمعة إلى الجمعة، ورمضان إلى رمضان، مكفرات ما بينهن إذا اجتنب الكبائر)) رواه ٲحمدو مسلم
((پێنج نوێژە فەڕزەكە ، وە هەینی بۆ هەینی ، وە ڕەمەزان بۆ ڕەمەزان ، كەفاڕەتی گوناهی نێوانیانە ، بەمەرجێك دوور كەوێتەوە لە گوناهە گەورەكان)).
٤ـ لە رەمەزاندا سێ دەرگامان بۆ ئەکرێتەوە دەرگاکانی بەهەشت ئەکرێنەوە: (.عن أبي هريرة رضي الله عنه، أن رسول الله ﷺ قال : إذا جاء رمضان ؛ فتحت أبواب الجنة، وغلقت أبواب النار، وصفدت الشياطين. متفق عليه.
واتە؛ کاتێک کە ڕەمەزان دێت، دەرگاکانی بەھەشت ئەکرێنەوە و دەرگاکانی دۆزەخ دائەخرێن و شەیتانەکان کۆت ئەکرێن.
دەرگاکانی بەهەشت بریتییە لەمزگەوت وجەماعەت وتەراویح وتار وزکر خەتمی قورئان ودووعای بەربانگ هەر لەدوونیادا، هەموو ڕۆژێک هەست بەم بەم شتانە ئەکەین ،لەگەڵ ئەوەدا دەرگاکانی بەهەشت وئاسمان وڕەحمەت ئەخرێن سەرپشت. ودەرگاکانی دۆزەخیش قومارخانە ،وعەرق خانە ،وڕووتی ئافرەت ،وزمانی شڕی،هەموو ئەم دەرگایانەی مرۆڤ بانگ ئەکەن بۆدۆزەخ بازاڕیان نامێنێ، خەڵکی تەوبەئەکەن. پەشیمانن لەو دەرگایانە داوەوە.
٥ـ لە رەمەزاندا دەرگاکانی ئاسمان ئەکرێنەوە: .پێغەمبەری ئازیز ﷺئەفەرمووێ:(إذا دخل شهر رمضان فتحت أبواب السماء)رواه البخاري ، والدارمي عن ٲبي هريرة.کاتێک کە ڕەمەزان دێت، دەرگاکانی ئاسمان ئەکرێنەوە
٦ـ لە رەمەزاندا دەروازەی رەحمەتی خوای گەورە ئەکرێتەوە: پێغەمبەری ئازیز ﷺئەفەرمووێ: (إذا كان رمضان فتحت أبواب الرحمة..)رواه مسلم ،وٲحمد ،والنسائي.
کاتێک کە ڕەمەزان دێت، دەرگاکانی ڕەحمەت ومیهرەبانی ئەکرێنەوە
۷ـ مانگی چاکە وپێشبڕکێ کردنە لەکاری خێردا، لە ئاسمانەوە بەردەوام بانگ ئەکرێت: خێرخوازینە وەرنەوە، شەڕخوازینە دوورکەونەوە: پێغەمبەری ئازیز ﷺئەفەرمووێ(وينادي مناد : يا باغي الخير، أقبل، ويا باغي الشر، أقصر، ولله عتقاء من النار، وذلك كل ليلة. )رواه ٲحمد وقال الٲرنؤوط حديث صحيح، وراه الترمذي ،وابن ماجه وابن حبان في صحيحه وابن خزيمة في صحيحه عن ٲبي هريرة.
وە بانگەوازكارێك بانگ ئەكات : ئەی ئەو كەسەی چاكەت ئەوێت چاكە بكە وەرە پێشەوە ، وە ئەی ئەو كەسەی خراپەت ئەەوێت واز بێنە ، وخوا تعالی چەندین کەس لە ئاگری دۆزەخ ڕزگارئەکات، وە ئەویش لەهەموو شەوێکە.
۸ ـ(مانگی ڕەمەزان مانگی ڕەحمەت وڕزگار بوونە لەئاگر (عن أبي هريرة ، أو عن أبي سعيد – هو شك، يعني الأعمش – قال : قال رسول الله ﷺ إن لله عتقاء في كل يوم وليلة، لكل عبد منهم دعوة مستجابة.)رواه ٲحمد وقال الٲرنؤوط إسناده صحيح على شرط الشيخين
خوای گەورە لە هەموو ڕۆژ وشەوێکی ڕەمەزاندا چەندین کەس لە ئاگری دۆزەخ ڕزگارئەکات هەر یەکێک لەوانەش دوعای هەیە کە گیرائەبێت.
عن جابر قال : قال رسول الله صلى الله عليه وسلم : ” إن لله عند كل فطر عتقاء، وذلك في كل ليلة .)رواه ٲحمد وقال الٲرنؤوط حديث صحيح لغيره،وابن ماجه. وقال الهيثمي والمناوي رجاله موثقون،وقال الحافظ البوصيري: “رجال إسناده ثقات”.
بێگومان خوای تعالی لە کاتی هەموو بەربانگێکدا چەندین کەس لە ئاگری دۆزەخ ڕزگارئەکات، ئەوەش لەهەموو شەوێکدایە.
۹ـ مانگی ڕمەزان هەڵە وفەرستێکی زۆر گران قەدرە بۆ بەدەست هێنانی ڕەزامەندی خوای گەورە ولذلك يقول ابن الجوزي (رحمه الله): ” تالله لو قيل لأهل القبور تمنوا لتمنوا يوما من رمضان.●[ التبصرة (٧٨/٢) ]|
پێشەوا بن الجوزي رحمه الله ئەفەرموێ:((سوێند بەاللە ئەگەر بەمردووەکان بڵێن ئاواتێک بخوازن ئەوا بێگومان ئاوات ئەخوازن بەڕۆژێك لەمانگی ڕەمەزان )).
*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*
نووسینی/ م. ســــەرهــــەد خەلیفانی.
