الحديث الخامس والعشرون:
عن أبي ذر رضي الله عنه أيضاً: أن ناساً من أصحاب رسول الله (صلى الله عليه وسلم) قالوا للنبي (صلى الله عليه وسلم) : يا رسول الله ذهب أهل الدثور بالأجور، يصلّون كما نصلي، ويصومون كما نصوم، ويتصدقون بفضول أموالهم، قال: “أو ليس قد جعل الله لكم ما تصدقون؛ إن بكل تسبيحة صدقة، وكل تكبيرة صدقة، وكل تحميدة صدقة، وكل تهليلة صدقة، وأمر بالمعروف صدقة، ونهي عن منكر صدقة، وفي بضع أحدكم صدقة، قالوا: يا رسول الله! أيأتي أحدنا شهوته ويكون له فيها أجر؟ قال: أرأيتم لو وضعها في حرام أكان عليه وزر؟ فكذلك إذا وضعها في الحلال كان له أجر“. (رواه مسلم)
واته : خه‌ڵكانێك له صه‌حابه‌كانى پێغه‌مبه‌رى خوا ( صلی الله علیه وسلم ) وتيان به پێغه‌مبه‌ر ( صلی الله علیه وسلم ) : ئه‌ى پێغه‌مبه‌رى خوا خاوه‌ن سامان و پاره زۆرداره‌كان پاداشته‌كانيان بردووه : نوێژ ده‌كه‌ن وه‌كو چۆن ئێمه نوێژده‌كه‌ين ، وه ڕۆژوو ده‌گرن وه‌كو چۆن ئێمه ڕۆژوو ده‌گرين ، به‌ڵام ئه‌وان پاره زياده‌كانيان ده‌كه‌ن به خێر و صه‌ده‌قه و ئێمه نيمانه ؟
فه‌رمووى : باشه ئه‌وه نييه خواى گه‌وره شتانێكى بۆ كردوون به خێر و صه‌ده‌قه پێكردن : به‌ڕاستى بۆتان هه‌يه به هه‌موو (سبحان الله) وتنێك خێر و صه‌ده‌قه‌يه‌ك ، وه به هه‌موو (الله اكبر) وتنێك خێر و صه‌ده‌قه‌يه‌ك ، وه به هه‌موو (الحمد لله) وتنێك خێر و صه‌ده‌قه‌يه‌ك ، وه به هه‌موو (لا اله الا الله) وتنێك خێر و صه‌ده‌قه‌يه‌ك ، وه به هه‌موو فه‌رمان كردن به چاكه‌يه‌ك خێر و صه‌ده‌قه‌يه‌ك ، وه به هه‌موو ڕێگرتن له خراپه‌يه‌ك خێر و صه‌ده‌قه‌يه‌ك ، وه به جووتبوونى يه‌كێكتان لەگەڵ خیزانى خێر و صه‌ده‌قه‌يه‌ك .
وتيان : ئه‌ى پێغه‌مبه‌رى خوا ئايا يه‌كێك له ئێمه ئاره‌زووى خۆى به‌جێ دێنێت و ئه‌جر و پاداشتى بۆ هه‌يه تێيدا ؟
فه‌رمووى : ئه‌ى نابينن ئه‌گه‌ر له حه‌رامدا دايبنێت ئايا تاوانبار نابێت له‌سه‌رى ؟ بە هه‌مان شێوه ئه‌گه‌ر له حه‌ڵاڵدا دايبنێت ئه‌وا ئه‌جر و پاداشتى بۆ هه‌يه تێيدا .
سوود:
1-ئەگەر تەماشاى هاوەڵانى پێغەمبەر (ﷺ) بکەى بەدواى چاکەو خێرى زۆر گەراون و پرسیاریان کردووە , ئەمرۆش خەلکانێک دەبینین هەوڵ و تیکۆشانیان هەمووى بۆ دونیایە قسەو باسیان هەموو بۆ دونیایە.
جا خەلکانێک هەن هەوڵ نادەن تەنها خۆیان لەدۆزەخیش رزگار بکەن , وە خەڵکانێکیش هەوڵ دەدەن تەنها نەچنە دۆزەخ , وە خەڵکانێکیش هەن بۆ پلە بەرزەکان هەوڵ دەدەن لەبەهشتدا , جا تۆ لەخۆت وورد بەوە کام لەم سێیانەى ئەگەر وەکو چینى سێیەم نیت بۆ هەوڵ نادەى وەکو ئەوان بیت.
2-رێگاى خێر گەلێ زۆرن موسڵمان دەتوانێ لەزۆر رێگاوە خێر کۆبکاتەوە لەرێگاى کردنى زیکرەکانى (سبحان الله) واتە خوا پاک و بێ گەردە لەهەموو کەم و کورتیەک (الله اکبر) واتە خوا گەورەترە لەهەموو کەس و شتێک (الحمد لله) واتە: هەموو سوپاس و ستایشێک بۆ خوا (لا اله الا الله) واتە هیچ پەرستراوێک بەحەق نیە جگە لە الله بۆ پەرستن .
عن ابي هريرة (رضي الله عنه) عن رسول الله (ﷺ) قال: من سبح الله في دبر كل صلاة ثلاثا وثلاثين ، وحمد الله ثلاثا وثلاثين ، وكبر الله ثلاثا وثلاثين ، وقال تمام المئة : لا إله إلا الله وحده لا شريك له ، له الملك وله الحمد ، وهو على کل شئ قدیر , غفرت خطایاە وإن کانت مثل زبد البحر . رواه مسلم.
واتە : هەریەکێک لەدواى هەموو نوێژێکى فەرز (33) جاران بڵێ (سبحان الله) وە (33) جاران بڵێ (الحمد لله) وە (33) جاران بڵێ (الله اکبر) ئەوە نەوت و نۆ وە لە جارى سەدەمین دا بڵێ : لا إله إلا الله وحده لا شريك له ، له الملك وله الحمد ، وهو على کل شئ قدیر , گوناهەکانى دەپۆشێت ئەگەر وەکو کەفى دەریاش بن.
وە دەتوانى بەرزترین شوێنى بەهەشت بەدەست بێنى بەهۆى رەوشتە جوانەکانەوە , وە دەتوانى ببى بە باشترین موسڵمان لەرێگەى موسڵمانان سەلامەت بن لەدەست و زمانت.
عن ابي موسى (رضي الله عنه) قال : “قيل يارسول الله اي المسلمين افضل؟ قال :المسلم من سلم المسلمون من لسانه ويده“رواه البخاري ومسلم .
واتە: ئەبو موسی (رضي الله عنه) دەڵێ : لە پێغەمبەر (ﷺ) پرسیار کرا کام موسڵمان باشترە؟ فەرمووى : ئەو موسلمانەى کە موسلمانان لەدەست و زمانى سەلامەتن.
3-(وفی بضع أحدکم صدقة) رووکەشى فەرموودەکە وانیشان دەدا کە موسڵمان ئەگەر بۆ ئارەزووى خۆشى بچێتە لاى خێزانى هەر بە خێر بۆى دەنوسێ.
وەموسڵمان ئەگەر لەخۆى ترسا ئەگەر نەچێتە لاى خێزانى تووشى زینا بێت ئەوە واجیب دەبێت لەسەرى کە بچێتە لاى.
هەموو کارێکى موباح و حەڵاڵ بەنیەتى چاک دەبن بە طاعەت وە بێ گومان موسڵمان ئەگەر بەنیەتى ئەوە جیماع لەگەڵ خیزانەکەى بکات بۆ پێدانى هەقى خیزانەکەى لەسەرى , یا بۆ ئەوەى منداڵێکى صالح یان ببێت , یان بۆ ئەوەى بێت خۆى یان خیزانەکەى بە پاکى بهێڵێتەوە ئەوە ئەم کارەى بەخێر بۆ دەنوسرێ.
