خواى گەورە دەفەرموێت: {نساؤكم حرث لكم فأتوا حرثكم أنى شئتم وقدموا لأنفسكم واتقوا الله واعلموا أنكم ملاقوه وبشر المؤمنين } البقرة:223.
واتە: ژنەكانتان كێڵگەى خۆتانن؛ لەهەر كوێوە دەتانەوێ بچنە كێڵگەى خۆتانەوە؛(1) تۆشویەكیش وەپێش خۆ خەن، دەبێ لەخوا بترسن، بیشزانن دەگەڵ خوا ڕوبەڕو دەبن، مژدەش بدە بە بڕواداران.
پێغەمبەر صلى الله عليه وسلم دەفەرموێ: ((لا ينظر الله الى رجل يأتي امرأته في دبرها)). رواه النسائي(صحيح)
واتە: خوای گەورە تەماشای ئەو پیاوە ناكات لە ڕێی كۆمەوە لەگەڵ ژنەكەی جوت ببێ.
هەروەها دەفەرموێ: ((من أتى حائضا أو امرأة في دبرها، أو كاهنا فصدقه بما يقول فقد كفر بما أنزل على محمد)). رواه أبوداود والنسائي والترمذي والبيهقي(حديث صحيح).
واتە: هەر پیاوێك لەكاتی حەیزی ژنەكەی بچێتە لای بەنیازی جوتبون یان بە ڕێی كۆمەوە جوت ببێ، یان هەركەسێك بچێتە لای فاڵ گرەوەیەك یان قاوەگرەوەیەك و بڕوای پێ بكات ئەوا ئەو كەسە بڕوای بەو قورئانە نیە كە بۆ پێغەمبەر هاتۆتە خوارەوە، واتە پێی كافر دەبێ.
((جاء عمر بن الخطاب الى رسول الله صلى الله عليه وسلم فقال: يا رسول الله هلكت! قال: وما الذي أهلكك؟!قال: وما الذي أهلكك؟!
قال: حولت رحلي الليلة!فلم يرد عليه فأوحى الله الى رسول صلى الله عليه وسلم هذه الآية: [نساؤكم حرث لكم فأتوا حرثكم أنى شئتم ] يقول أقبل وأدبر، واتق الدبر والحيضة)). رواه النسائي والترمذي والطبراني (حديث حسن).
واتە: عومەری كوڕى خەتتاب هاتە لای پێغەمبەر صلى الله عليه وسلم و فەرموی: ئەی پێغەمبەری خوا بەهیلاك چوم!
پێغەمبەر فەرموی: چ شتێكت كردوە بەهیلاكت ببات؟
عومەریش فەرموی: ئەمشەو شێوەی چونە لای خێزانەكەم گۆڕیوە! واتە: لە دواوە چۆتە لای خێزانەكەی بۆ جوتبون بەڵام بە ڕێگای (فەرج)ەوە (شوێنی منداڵ بون).
پێغەمبەر صلى الله عليه وسلم وەڵامی نەدایەوە، خوای گەورەش ڕاستەوخۆ وەحی بۆ پێغەمبەری خوا ناردو ئەم ئـایەتەی نــاردە خــوارەوە [نساؤكم حرث لكم فأتوا حرثكم أنى شئتم ] ،، فەرموی: لەپاش بێ یان لە پێشەوە، بەڵام خۆت بپارێزە لە جوتبون بەڕێگای دواوەو لەكاتی حەیزدا.
((سأل رجل النبي صلى الله عليه وسلم عن اتيان النساء في أدبارهن، أو إتيان الرجل امرأته في دبرها؟ فقال النبي صلى الله عليه وسلم: حلال! فلما ولى الرجل دعاه، أو أمر به فدعي، فقال: كيف قلت؟ في أي الخرزتين؟ أمنْ دبرها في قبلها؟ فنعم، أم من دبرها في دبرها؟ فلا! فإن الله لا يستحي من الحق فلا تأتوا النساء في أدبارهن)). رواه النسائي والطحاوي(حديث صحيح).
واتە: پیاوێك پرسیاری لە پێغەمبەر (صلى الله عليه وسلم) كرد دەربارەی چونە لای ژن لە دواوە، یان گەر پیاو لە دواوە لەگەڵ خێزانەكەی جوت ببێ؟
پێغەمبەرصلى الله عليه وسلم فەرموی: حەڵاڵە.
كاتێك پیاوەكە ڕۆیی، پێغەمبەر بانگی كرد، یان فەرمانی كرد بانگی بكەن، پێغەمبەر (صلى الله عليه وسلم ) فەرموی: چۆنت گوت؟ مەبەستت لە كام لەو دو كونەیە؟ واتە: پێش و پاش. ئەگەر لە دواوە لەڕێى فەرجی بچیتە لای، بەڵێ حەڵاڵە. ئەگەر لە دواوە بچێتە لای بە ڕێی كۆم، نەخێر حەڵاڵ نیە.
خوای گەورە لە ئاست حەق و راستى دا شەرم ناكات، لەبەر ئەوە لەڕێى كۆمەوە لەگەڵ هاوسەرەكانتان جوت مەبن.
سەعیدى كوڕى یەسار گوتویەتى: بە ئیبن عومەرم گوت: ئێمە كەنیزەك دەكڕین و لەدواوە دەچینە لایان..
ئیبن عومەر گوتى: ئۆف! یەكێك خۆى بە مسوڵمان بزانێ چۆن شتى وا دەكات.
ئیمام ابن القیم لە كتێبی (زاد المعاد)دا وەك تەعلیقێك لەسەر فەرمودەی پێغەمبەر دەربارەی جوتبون دەڵێ:
جوتبون لەدواوە بەڕێی كۆم لەسەر زمانی هیچ پێغەمبەرێك لە پێغەمبەرەكان ڕێگەی پێ نەدراوە، هەر كەسێك ڕێگەپێدان و دروستى و حەڵاڵی جوتبون لە دواوە بداتە پاڵ هەندێك پێشین(السلف) ئەوا هەڵەى كردوە، پاشان هەواڵ دان بە حەرام بونی؛ بە توندی نەهی لێ كراوە، هەروەها دەڵێ: ئەم ئایەتە پیرۆزە لە دو ڕوەوە جوتبون لەدواوەی ژن حەرام دەكات، یەكێكیان منداڵ بونە نەك شوێنی ئازاردان. شوێنی (فەرج) ئەوەیە كە خوای گەورە دەفەرموێ: [من حيث أمركم الله…] [فأتوا حرثكم أنى شئتم] چونە لای ژن لەدواوە بە ڕێی فەرج، لەو ئایەتە سود وەرگیراوە چونكە دەفەرموێ: [أنى شئتم] بەمانای فەرج هاتوە.
ڕاستى یەكیش هەیە ئەویش ئەوەیە گەر خوای گەورە جوتبونی ئافرەتی لە ڕێگای فەرجەوە لە ماوەی حەیزدا حەرام كردبێ، چۆن ئەو شوێنەی كە جێگەی ئازارە كە دەبێتە هۆی بڕینی وەچەو منداڵ بون جوتبونی تیا حەڵاڵ دەكات.
لە جوتبوندا ئافرەت مافی بەسەر پیاوەكەی هەیە، جوتبونیش لە ڕێی كۆمەوە ئەم مافەی ئەفەوتێنێ و ئارەزوی سێكسی ژنەكە تێر ناكرێ و لێی بێ بەش دەبێت و بە مەبەست و مەرامی خۆی ناگات.
هەروەها پاشەوەی ئافرەت بۆ ئەو كارە دروست نەكراوە، بەڵام (فەرج) بۆ جوتبون دروست كراوە , هەروەها جوتبون لە دواوە زیان بە پیاوەكەش دەگەیەنێ ، لەبەر ئەوە پزیشكە ژیرو پیتۆڵەكان و غەیری ئەوانیش قەدەغەی ئەم كارەیان كردوە ، چونكە فەرجی ئافرەت تایبەتمەندییەكی هەیە بۆ ڕاكێشانی ئاوی پیاو كە لە كاتێكا ئەو ئاوەی دەچێتە ژورەوە هەموی نایەتە دەرەوە.. هەروەها پاشەوە شوێنی شتی پیس و پاشەڕۆك و پیسایى یە كە زیان بە پیاو و بە ژنەكەش دەگەیەنێ.
ئەم كارە بە سروشتی ساغ و ڕاست شتێكی نامۆ و غەریبە , جوتبون بە ڕێی پاشەوە سروشت(طبيعة) تێك ئەداو دەبێتە هۆی دڵ توندى و غەم و پەژارەیی بۆ هەردوكیان ، هەروەها ڕۆشنایی دڵان دەكوژێنێتەوەو ڕەش دەكات ، لە سەروی ئەم هەمو زیانانەش دەبێتە هۆی توڕەبونی خوای گەورەو تەماشا نەكردنی بەچاوی ڕەحمەت و بەزەیی , خۆشەویستى لە نێوانیاندا ناهێڵێ ، لە گەورەترین هۆیەكانى نەمانى نیعمەتەكانى خوایە و بەسەردا رژانى نەگبەتى و ناخۆشیە.
=================================
(1) یەكێ لە راڤەكاران گوتویەتى: ماناى ئەم ئایەتە ئەوەیە كە ژنەكانى ئێوە نەك ژنانى كەسانى تر كە تەنها بۆ ئێوەن، كەوا
ئامادەکردن : م . خالد.