خوێندنەوەیەك بۆ دروشمی: «ئایین بۆ تاك و دیموكراسی بۆ هەموان»
ئەوانەی دروشمی ئایین بۆ تاك و دیموكراسی بۆ هەموانیان هەڵگرتووە، بیانەوێ و نەیانەوێ، بزانن و نەزانن، خۆشیان بێت و ترشیان بێت، پێیان وایە: ئایین و دیموكراسی بەرانبەر و قەسیمی یەكترن، بەرانبەرێكی دژبەیەك و پێكەوە نەگونجاو.
ئەو دروشمەیان لە ڕوی مەنطقی و لۆژیكییەوە بەو واتا دێت.
قەسیمیش واتا بەرانبەر. قەسیمی هەر شتێك بەرامبەرەكەیەتی، كە پێكەوە لە ژێر شتێكی تردا جێیان دەبێتەوە.
جا لەبەر ئەوەی ئایین و دیموكراسی هەردوكیان لە ڕابردودا كراون بە سیستەمی بەڕێوەبردنی كۆمەڵگە، وه چونكە ئیسلام لەو بەڕێوەبردنە فەشەلی هێناوە و لەگەڵ پێشكەوتنی جیهان، دەست نادات، بۆیە ئەمان هاتن وتیان: ناكرێت ئیسلام ببێتە سیستەمی ژیان، بەڵكو ئەوە دیموكراسییە، عەقڵی ئێمە! ئەو مافەی تەنها بە دیموكراسی داوە، سیستەمی ژیان لەسایەیدا دابڕێژرێت.
جا دیموكراسی بەرانبەری ئایینە، بە جۆرێكیش بەرانبەری یەكترن، دانوویان پێكەوە ناكوڵێت و پێكەوە گوزەرانیان پێناكرێت، و ناكرێت هەم دیموكراسی و هەم ئایین هی كۆمەڵ و هەموان بن، بەڵكو ناگونجێت مەگەر تەنها یەكێكیان ئەبێت هی هەموان بێت -كە ئەویش تەنها دیموكراسییە-، ئەوی تریان ئەبێت دانوێت و دابەزێتە خوارەوە -كە ئەویش ئایینە-، ئەگەرنا هاوكێشەی ژیان تێكدەچێت. هەڵبەت هەمو ئەمانە لە دیدی (خاوەن دروشمەكان) وایە.
ئەوەشی باوەڕی وا بێت ئیسلام ماوەی بەسەرچووە و كاتی فڕێدانییەتی، لە دوو هۆكارەوە سەرچاوەی گرتووە و هەردوكیشی لەلای سەرجەم موسڵمانان لە بازنەی ئیسلامەتی نەماوەتەوە:
– یان پێی وایە خوا، زانا و دانا و كارزان و كارلەجێ … نییە و، دینەكەی تەنها بۆ سەردەمی خۆی شیاو بوە و بۆ دەوڵەتداری دەستی داوە، بەڵام نەیزانیوە ڕۆژێك دێت ژیان وا دەگۆڕێت و مرۆڤایەتی بەو شێوازە پێشدەكەوێت!
– یان پێی وایە خوا زانا و دانا و كارزان و كارلەجێیە، بەڵام ئەم ئیسلامە هی ئەو خوا نییە و دانراوی موحەممەدە.
– یان هەر بڕوای بە خوا نییە!
هەر كام لەمانە بێت، گەیاندونی بەو ئەنجامەی ئایین بۆ تاك و دیموكراسی بۆ هەموان.
جیاوازی ئەم بۆچونە لەگەڵ بۆچونی بەشێكی ئیسلامیەكان، لەو ڕوانگەوە دژ بەیەكە كە ئەوان دەڵێن: ئەكرێت هەم دیموكراسی و هەم ئایین بۆ هەموان بن و دەستیان لە داڕشتنەوەی سیستەمی وڵاتدا هەبێت!
واتە ئەم كۆمەڵی دوەمە تا ڕادەیەك پێیان وایە: «هەم ئایین و هەم دیموكراسی ئەكرێت بۆ هەموان بن».
جیاوازیشیان لەگەڵ بەشێكی تری ئیسلامیەكان و لە نێویشیاندا هەرە زۆربەی سەلەفیەكان، تەواو پێچەوانەیە؛ جیاوازیەكەیان ئەوەیە: ئەمان دەڵێن: دیموكراسی بۆ خۆت و ئایین بۆ هەموان.
هەڵبەت ئەم كۆمەڵەی كۆتایی، كەی گەیشتن بەم بڕوایە؟
– دوای ئەوەی پێیان وابوە: كە دیموكراسی لەگەڵ ئایین دژ دێتەوە. مادام بەرانبەری یەكن و دژیش دێنەوە و پێكەوەش ناگونجێن؛ ئیسلامیان پێشخست و ئەویان وەلانا.
جا كابرای دابڕانگەرا كە دەڵێت: ئایین بۆ تاك و دیموكراسی بۆ هەموان! گەیشتن بەمە دوای ئەو قەناعەتەی بوە كە ئیسلام مۆدێلی نەماوە و ئیكسپایەر بوە و كەڵكی ئەوەی نییە ڕۆڵی هەبێت لە بواری گشتیدا. بۆیە دیموكراسیمان هێنا لە جێگەی داماننا و ئاینیشمان ناردەوە ماڵەوە و وتمان: لە ماڵەوە ئاینداری خۆت بكە و تێكەڵی بواری گشتی و كۆمەڵ و دەوڵەتداری مەبە!
كە وایە، بۆچی خوا و پەیامبەر و ئیسلام بڤەن لەلایان و لە كۆنفراسی پێرێدا بە ئاشكرا وترا؟!
ئەڵێین: من و ئەوان و خەڵكە شارەزاكەش دەزانن، هیچ لەو پیرۆزیانە بڤە نین.
بە بڤەدانانیشیان بە ئاشكرا لە ئێستادا تەكتیكە نەك ستراتیژ. واتە قەناعەت نییە تەنها پلانە بۆ ئامانجێكی تر.
كێ لە ئێمە بیری ڕۆیشتوە كە لە سەرەتاوە هیچ پیرۆزیەك بڤە نەبون؟!
خۆ لە دانانی بەردی بناغەی! دابڕاندا و لە یەكەم كۆنفراسیدا وترا:
«ئەی خوا بۆ گۆشی بەراز حەرام دەكەیت لە كاتێكدا لە گۆشتی حوشتر خۆشترە؟!؟!».
لەكاتێكدا خوای گەورە دەفەرموێت: ﴿لا يسأل عما يفعل وهم يسألون﴾ [الأنبیاء: 23].
خوا پرسیاری لێناكرێت لەبارەی كارەكانییەوە، بەڵكو دروستكراوەكانی پرسیاریان لێدەكرێت لەسەر كارەكانیان. حوكمی خواش ڕەت ناكرێتەوە بەڵكو دروستكراوەكانی پرسیاریان لێدەكرێت لەسەر كارەكانیان.
هەروەها لە ڕوانگەی عەمەلەوە ئەگەر بگەڕێین و بكۆڵێینەوە چەندین نمونەی دابڕانگەراكانمان دەستدەكەوێت بە ڕاشكاو و زۆرجار ناڕاشكاو ئەو هێڵە سورانەیان شكاندوە و دەیشكێنن!
كە وایە، بۆچی كردیان بە بڤە (بە ئاشكرا)؟!
ئەڵێین: ئەو تەكتیكە، شێوازێكە لە شێوازەكانی دژایەتی كردنی ئیسلام.
من هەمیشە نمونەی ئەم جۆرە تەكتیكە بەو نمونە دێنمەوە ئەڵێم:
دو كەس یەكێكیان بڵێ:
خواكەمان و ئیسلامەكەمان و پەیامبەرەكەمان هەڵە و كورتییان تێدایە!
ئەوەكەی دی بڵێت:
خواكەتان و ئیسلامەكەتان و پەیامبەرەكەتان هەڵە و كورتییان تێدایە!
جا یەكەمیان پێی دەوترێت مونافیق.
بەڵام دوەمیان پێی دەوترێت: بێباوەڕ.
یەكەمیشیان لە ئیسلامدا لە كافر بە خراپتر هەژمار كراوە و لە دۆزەخیشدا دەكەوێتە ژێری كافرانەوە و وان لە بنی دۆزەخدا:
﴿إن المنافقين في الدرك الأسفل من النار ولن تجد لهم نصيرا * إلا الذين تابوا وأصلحوا واعتصموا بالله وأخلصوا دينهم لله فأولئك مع المؤمنين وسوف يؤت الله المؤمنين أجرا عظيما ﴾ [النساء: 145-146]
واتە: مونافیقەكان لە بن و چینی هەر ژێرەوەی دۆزەخدان.
*-*-*-*-*-*-*-*-*-*
م. على خان